Soạn bài: “Vinh quang trở về” (“Vui mừng trở lại” – Nguyễn Trung Ngạn) – Ngữ văn lớp 10
Soạn bài: “Vinh quang trở về” (“Vui mừng trở lại” – Nguyễn Trung Ngạn) – Ngữ văn lớp 10
Phân công
Câu 1: Nỗi nhớ quê hương trong hai câu thơ đầu có gì đặc biệt?
Câu trả lời gợi ý:
Trong hai dòng đầu của bài thơ có nhiều nét đặc sắc:
“Lá dâu già vừa chín.
Cơm sớm thơm, thịt cua béo ngậy.
Nỗi nhớ được thể hiện qua những hình ảnh hết sức cụ thể, chân thực, mộc mạc, làm nổi bật cội nguồn quê hương với những nghề tiêu biểu như trồng dâu, nuôi tằm, trồng lúa và cuộc sống đạm bạc của người bản xứ. Hình ảnh món ăn dân dã quen thuộc được miêu tả rất tự nhiên bằng cách kết hợp với các từ ngữ cảm thán để tạo thành cụm từ: “cua lớn”. Cảnh đời thường từ công việc đến đời thường được hiện lên rõ nét và chứa đựng những cảm xúc dạt dào của nhà thơ. Trái tim của cảm xúc này là tình yêu đối với quê cha đất tổ. Cách nói giản dị của nhà thơ dễ đi vào lòng người hơn, dễ lay động hơn.
– Tình yêu quê cha đất tổ không được thể hiện bằng cách bộc lộ cảm xúc thái quá với ngôn ngữ khuôn sáo mà bằng những hình ảnh gợi lại vô cùng thiết tha, gắn bó và chân thực. Đó là hình ảnh giản dị của luống dâu, thoang thoảng hương lúa chín, cua đồng bắt cá và vị ngọt thơm của bữa cơm quê.
Câu 2: Em hãy làm rõ những nét đặc sắc của lòng yêu nước, tự hào dân tộc trong bài thơ qua hình ảnh thơ độc đáo.
Câu trả lời gợi ý:
– Nét đặc sắc của lòng yêu nước, tự hào dân tộc trong bài thơ qua những hình tượng thơ độc đáo không chỉ nảy sinh từ tình cảm cá nhân, mà còn xuất phát từ nhận thức và lí trí của nhà thơ.
– Nhà thơ hiểu ra một chân lý rằng: quê hương dù còn nghèo vẫn là quê hương, càng gần gũi, thân thuộc và quý hơn chốn phồn hoa đô hội. Tiếng gọi chân thành, khắc khoải của lòng người xa quê được thể hiện qua những hình ảnh hoài niệm sống động, chân thực. Rõ ràng lòng yêu nước và lòng tự hào dân tộc là cảm xúc chủ đạo trong bài thơ này.
– Bài thơ “Trở về” đã giúp người đọc nhận ra một chân lý: không gì sánh được với quê hương, nơi ta sinh ra, nơi ta lớn lên và cũng là nơi ta trưởng thành. Từ đó, mọi người phải được dạy phải biết yêu quý, trân trọng nơi chôn rau cắt rốn, quê cha đất tổ.